COLUMN - Ik bestempelde mijzelf nooit als een 'held', maar enkele bochtige jaren van zelfontplooiing en -reflectie later durf ik zelfs te stellen dat ik in se een angstig persoon ben.
Angst maakt kwetsbaar en dat is nu net het lastige. We willen niet kwetsbaar zijn. Of misschien eerder: de huidige maatschappij laat het niet toe om kwetsbaar te zijn. Veel mensen kampen nochtans met angsten. Ze zijn bang hun job kwijt te raken, hun partner teleur te stellen, hun kinderen niet correct op te voeden... Kortom, bang om fouten te maken.
Je kan op verschillende manieren met die angst proberen om te gaan. Een veelvoorkomende gekozen weg is die van het risicoloos beginnen te leven.
Je leert iets, je schaaft bij en je gaat vervolgens datzelfde doen, elke dag opnieuw. Voorspelbaarheid geeft immers rust. Als je op voorhand weet wat er je te wachten staat, kan je anticiperen en hoef je niet bang te zijn. Je kan ook afhankelijkheid van anderen gaan vermijden want hoe onafhankelijker je bent, hoe minder ze je kunnen raken.
Samenwerken wordt met een ieder-voor-zich-mentaliteit natuurlijk een pak lastiger. Verbinding is nochtans een cruciale pijler voor ons welzijn. Hoe je het ook draait of keert, we kunnen niet zonder sociale relaties of een steunend netwerk en mensen zijn in werkelijkheid afhankelijk van elkaar. Dat maakt dat je dus maar beter wat vaardigheden ontwikkelt om zo'n netwerk te vormen en te behouden.
Empathisch luisteren is daarbij een krachtige tool. Mensen hebben immers behoefte aan begrip. Ze willen gehoord worden, gerespecteerd en gewaardeerd. Nagenoeg iedereen ziet taal en communicatie als de sleutel tot een goede samenwerking en (letterlijk) samen-leving.
Toch wordt er vaak meer gesproken dan geluisterd. Nu las ik onlangs dat veel mensen niet luisteren doordat ze zich te kwetsbaar voelen om echt te luisteren. Al lezende ging ik mij dan ook afvragen of dat ook bij mij het geval was.
Zelfs als het mis gaat, zal de wereld blijven draaien...
Luister ik niet omdat ik een trut ben die altijd alles beter weet? Nee, dat hoop ik niet. Luister ik niet omdat ik mij kwetsbaar voel? Ja, misschien wel. Vaak ben ik immers mijn eigen gedachten aan het ordenen en een gedegen antwoord aan het formuleren in mijn hoofd. Ik heb een opinie en ik heb het gevoel dat ik die moet verdedigen. Terwijl ik mijn antwoord bedenk, luister ik onvoldoende. Woeps! Werkpunt voor mezelf!
Dit laatste is ook net de boodschap waarmee ik wil eindigen. Angst is geen eigenschap die je zomaar kan veranderen. Als je de situatie niet kan veranderen, kan je echter wel je gedachten erover veranderen.
Angst hoeft geen negatieve eigenschap te zijn. Ze kan ook een drijfveer zijn. Net door dat angstig beestje in mij blijf ik mijzelf verder pushen, vernieuwen, bijscholen, bijschaven...
Ik heb geleerd om angstig te zijn en mijzelf desondanks open te stellen voor het onbekende. Als je maar genoeg "YES!" zegt op dingen leer je vanzelf dat de wereld niet vergaat als je springt, als je niet alles perfect weet, als je fouten maakt of oh jawel, als je faalt.
Falen is een groot taboe in onze maatschappij maar is nu eenmaal een gevolg van dingen proberen. En je kan jezelf afvragen, is het niet net falen als je nooit iets probeert?
Grijp dus je kansen, volg je gevoel en zie wat er gebeurt. Geloof mij, zelfs als het mis gaat, zal de wereld blijven draaien...
Dr. Silke Stalpaert is huisarts-sportarts. Deze column is ook verschenen in Artsenkrant.
Comments